Διαγνωστικές Εγχύσεις

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΓΧΥΣΕΙΣ

Οι διαγνωστικές μέθοδοι όπως η αξονική, η μαγνητική τομογραφία και η απλή ακτινογραφία, έχουν εξαιρετική ικανότητα απεικόνισης της παθολογίας της σπονδυλικής στήλης, δεν μπορούν όμως να μας βοηθήσουν να μετρήσουμε τον πόνο. Η έγχυση τοπικού αναισθητικού, μπορεί να ελαττώσει τον πόνο καθώς και να μας βοηθήσει να διαγνώσουμε ή καλύτερα να επιβεβαιώσουμε την αιτία του πόνου. Στις διαγνωστικές εγχύσεις της σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνονται: η δισκογραφία, το block των νεύρων, η έγχυση της ιερο-λαγόνιας αρθρώσεως καθώς και η έγχυση των μικρών αρθρώσεων.
Ο τύπος της διαγνωστικής έγχυσης εξαρτάται από το ιστορικό του ασθενούς, την φυσική και την νευρολογική εξέταση καθώς και από τα ευρήματα από την αξονική και την μαγνητική τομογραφία. Στην Σ.Σ. η κλασική αιτία του πόνου είναι τα νεύρα και οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι. Για παράδειγμα,  μια κήλη δίσκου μπορεί να πιέζει το νεύρο και να προκαλεί πόνο στον γλουτό και στο πόδι ή αν είναι στον αυχένα, στον ώμο και στο χέρι. Η διαγνωστική έγχυση στην περίπτωση αυτή αποσκοπεί στο μούδιασμα του πονεμένου νεύρου, στην επιβεβαίωση έτσι ότι αυτό πάσχει και στην ανακούφιση του ασθενούς από τον πόνο.

Δισκογράφημα
Το δισκογράφημα βοηθάει να αποφασίσει κανείς αν κάποιος συγκεκριμένος δίσκος είναι αιτία πόνου. Δεν είναι test ρουτίνας καθότι είναι επεμβατικό και το προγραμματίζουμε μόνο στην περίπτωση που σκέπτεται κανείς το χειρουργείο για πόνο στη μέση.
Κατά την δισκογραφία εγχύεται σκιαγραφικό μέσα στον δίσκο υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο (δηλαδή συνεχόμενη ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης). Το σκιαγραφικό δείχνει τα διάφορα ανατομικά χαρακτηριστικά του δίσκου,  μεταξύ των οποίων και ρήξεις στον ινώδη δακτύλιο. Η δισκογραφία επίσης προκαλεί πόνο. Αν είναι θετική, θα πρέπει να αναπαράγει τα συμπτώματα του ασθενούς. Αν δεν αναπαράγει πλήρως τα συμπτώματα του ασθενούς θεωρείται αρνητική (χωρίς αυτό πάντα να σημαίνει ότι ο δίσκος αυτός δεν είναι η αιτία του πόνου). Η όλη διαδικασία απαιτεί περίπου 30 λεπτά με 1 ώρα, ανάλογα με το πόσοι δίσκοι δοκιμάζονται. Η φλεγμονή είναι σπάνια ως παρενέργεια, αλλά πιθανή. Γι΄ αυτό όλοι οι ασθενείς παίρνουν αντιβιοτικά πριν από την δισκογραφία.

Εκλεκτικό block νεύρων
Το Block των νεύρων γίνεται για να αποφασίσει κανείς αν μία συγκεκριμένη σπονδυλική ρίζα είναι η αιτία του πόνου. Μπορεί να βοηθήσει στην διάγνωση τόσο της αυχενικής όσο και  της οσφυϊκής ριζοπάθειας (ερεθισμός κάποιου νεύρου της σπονδυλικής στήλης). Υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο γίνεται έγχυση τοπικού αναισθητικού και κορτιζόνης επί της ρίζας. Αν η έγχυση αυτή ελαττώσει ή ανακουφίσει πλήρως τον πόνο του ασθενούς, τότε η αιτία του πόνου έχει εντοπιστεί και επιβεβαιωθεί. Το test διαρκεί περίπου 15-20 λεπτά για κάθε νεύρο.

Block των μικρών αρθρώσεων
Η έγχυση τοπικού αναισθητικού και κορτιζόνης στις μικρές αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης βοηθά στην διάγνωση ότι η αιτία του πόνου είναι οι αρθρώσεις οι ίδιες. Το αναισθητικό δίνει την άμεση ανακούφηση και τη διάγνωση ενώ η κορτιζόνη δίνει μακροπρόθεσμη ελάττωση του πόνου.
Ανάλογα αποτελέσματα έχει και αυτό που ονομάζεται  «έσω block» και αφορά τον οπίσθιο κλάδο της νευρικής ρίζας. Η έγχυση γίνεται δίπλα στην μικρή άρθρωση με τοπικό αναισθητικό. Αυτές οι εγχύσεις γίνονται με την βοήθεια της ακτινοσκόπησης. Αν ο πόνος υποχωρήσει, αυτό σημαίνει ότι η μικρή άρθρωση ή ο οπίσθιος κλάδος είναι η αιτία του πόνου.

Έγχυση της ιερολαγόνιας άρθρωσης
Η ιερολαγόνια άρθρωση είναι η μεγαλύτερη άρθρωση της σπονδυλικής στήλης και ουσιαστικά ενώνει το ιερό οστό με τα δύο λαγόνια οστά της λεκάνης. Η ιερολαγόνια είναι η αιτία πόνου περίπου στο 10% με 15% των περιπτώσεων της οσφυαλγίας και μπορεί να προκαλέσει πόνο στην μέση ή στον γλουτό. Υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο γίνεται έγχυση τοπικού αναισθητικού και κορτιζόνης μέσα στην ιερολαγόνια άρθρωση. Η ανακούφιση από τον πόνο σημαίνει ότι η ιερολαγόνιος άρθρωση είναι η αιτία του πόνου.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Είναι απαραίτητο πριν από τις διαγνωστικές εγχύσεις να ληφθούν κάποια μέτρα. Πρέπει να σταματήσουν τα αντιπηκτικά φάρμακα μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η ασπιρίνη και τα αντιφλεγμονώδη τουλάχιστον μία για βδομάδα. Μπορούν να συνεχίσουν να παίρνουν Depon ή Ponstan. Δεν πρέπει να φάνε ή να πιούνε 6 ώρες πριν από το test. Επίσης πρέπει να έχουν έναν συνοδό για την μεταφορά τους προς και από το νοσοκομείο.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΧΥΣΗΣ

Για την διαδικασία της έγχυσης ο ασθενής φοράει μια χειρουργική ποδιά και μεταφέρεται στο χειρουργείο ή στον αγγειογράφο. Εκεί συνδέεται με ηλεκτρο-καρδιογράφο και οξύμετρο (μετράει το οξυγόνο στο αίμα). Έτσι μπορούμε να παρακολουθούμε συνεχώς κατά την διάρκεια της έγχυσης τα ζωτικά όργανα του ασθενούς. Στη συνέχεια τοποθετείται περιφερική φλέβα από την οποία εγχύεται αν χρειαστεί αντιβιοτικό ή απλά παραμένει σε διαθεσιμότητα σε περίπτωση που χρειαστεί να γίνει κάποια έγχυση φαρμάκου ενδοφλεβίως. Πριν από την έγχυση η περιοχή αποστειρώνεται και στρώνεται με αποστειρωμένα πανιά και γίνονται διάφορες λήψεις ακτινογραφιών για να εντοπιστεί η περιοχή της έγχυσης. Στη συνεχεία με συνεχόμενες λήψεις οδηγείται η βελόνα στην ακριβή περιοχή της έγχυσης. Τότε στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται έγχυση σκιαγραφικού για να επιβεβαιωθεί η θέση και στην συνέχεια, ακολουθεί η έγχυση του μίγματος αντιφλεγμονώδους και κορτιζόνης.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΓΧΥΣΗ

Μετά την έγχυση ο ασθενής μεταφέρεται πάλι πίσω στο δωμάτιο και συνεχίζει να παρακολουθείται από το νοσηλευτικό προσωπικό. Συνήθως οι ασθενείς παραμένουν στον χώρο 30 έως 60 λεπτά για παρακολούθηση. Μπορεί να νιώθουν σε μια περιοχή μούδιασμα, το οποίο υποχωρεί σε μερικές ώρες. Κανονικά η ανακούφιση από τον πόνο και εφόσον η έγχυση είχε επιτυχία, θα διαρκέσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η επιτυχία της έγχυσης εξαρτάται από το χρονικό διάστημα που κρατάει η ανακούφιση από τον πόνο, όχι της άμεσης που οφείλεται στο τοπικό αναισθητικό και διαρκεί μερικές μέρες, αλλά της ανακούφισης που έρχεται σε 2-3 μέρες, οφείλεται στην κορτιζόνη και μπορεί να διαρκέσει μήνες.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΕΓΧΥΣΕΩΝ

Η έγχυση της κορτιζόνης μπορεί να προκαλέσει διάφορες επιπλοκές, όπως θόλωμα όρασης, συχνουρία, δίψα, άνοδο του σακχάρου σε διαβητικούς ασθενής και άνοδο της πίεσης. Πολύ σπάνια μπορεί να αυξηθεί ο πόνος η να προκληθεί αδυναμία και διαταραχή ούρησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να ειδοποιηθεί ο γιατρός για να αξιολογήσει τη σπουδαιότητα των συμπτωμάτων.
Άλλες πιθανές επιπλοκές είναι η φλεγμονή, η πτώση της πίεσης, η κεφαλαλγία και η κάκωση κάποιου περιφερικού νεύρου. Μερικοί ασθενείς δεν επιτρέπεται να υποβληθούν σε διαγνωστικές εγχύσεις, όπως αυτοί που έχουν αλλεργία στα σκιαγραφικά, αυτοί που έχουν αναιμία, αυτοί που έχουν σημαντικές διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος, άσθμα, φλεγμονή ή εγκυμοσύνη.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι διαγνωστικές εγχύσεις είναι μερικές φορές απαραίτητες για την εντόπιση της αιτίας του πόνου. Παρόλα αυτά είναι επεμβατικές και μερικές φορές είναι δυσάρεστες για τον ασθενή. Έτσι είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις και κατ ΄επιλογή του χειρουργού.