Δισκοπάθεια, ή εκφύλιση του δίσκου, είναι η νόσος που αφορά στην εκφύλιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου και στα συμπτώματα που προκύπτουν από αυτή. Η εκφύλιση του δίσκου είναι μια φυσιολογική διαδικασία, που ενδέχεται να συμβεί και χωρίς συμπτώματα. Έτσι, για παράδειγμα, στην ηλικία των 50 ετών, αναμένονται ακτινολογικά ευρήματα δισκοπάθειας σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των ανθρώπων. Ο παράγων της κληρονομικότητας παίζει σημαντικό ρόλο, (όπως και στην επιδερμίδα για την εμφάνιση των ρυτίδων), αλλά συνεισφέρουν και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η άρση βάρους, η έκθεση σε κραδασμούς, το κάπνισμα κ.λπ. Στους μεσοσπονδύλιους δίσκους υπάρχει μικρή δυνατότητα ίασης μιας πιθανής κάκωσης, λόγω του μικρού αριθμού των κυττάρων στο εσωτερικό του δίσκου, καθώς και της έλλειψης αγγείων στο σημείο αυτό (κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τον μηνίσκο στο γόνατο).

Συμπτώματα

Ο πόνος επικεντρώνεται κυρίως στη μέση (ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ) και μπορεί να αντανακλάται στους γλουτούς και στο πίσω μέρος των μηρών, μέχρι πάνω από τα γόνατα, χωρίς να φτάνει μέχρι το πόδι. Τα συμπτώματα χειροτερεύουν στην ΚΑΘΙΣΤΗ θέση, ή στο παρατεταμένο περπάτημα/ορθοστασία, και βελτιώνονται στην ξαπλωτή θέση. Η κίνηση της μέσης (ΟΜΣΣ: οσφυϊκή μοίρα σπονδυλικής στήλης) είναι περιορισμένη και επώδυνη. Ο ασθενής δεν ανακουφίζεται με την πρόσθια κάμψη, αντίθετα μπορεί να πονάει περισσότερο, λόγω της αυξημένης πίεσης μέσα στο δίσκο. Κατά την εξέταση, η αισθητικότητα, η κινητικότητα και τα αντανακλαστικά είναι συνήθως φυσιολογικά.

Στη μαγνητική τομογραφία φαίνεται η εκφύλιση του δίσκου, με ελάττωση του ύψους του δίσκου, καθώς και με αλλαγή του σήματος αυτού (ο δίσκος φαίνεται μαύρος, αντί για λευκός, σχήμα 1). Αυτά τα ευρήματα δεν είναι ειδικά, εφόσον είναι συνηθισμένα και σε ασυμπτωματικούς ασθενείς κάθε ηλικίας.

Συντηρητική Θεραπεία

Η θεραπεία είναι κατά βάση συντηρητική. Στην οξεία φάση, όταν ο πόνος είναι έντονος και εμποδίζονται οι δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, συνιστώνται τα παρακάτω:

  • Ζώνη οσφύος (μια κοινή ζώνη μέσης αρκεί)
  • Ζέστη (σε μερικούς βοηθάει και το κρύο, αλλά κατά κανόνα συνιστώνται θερμά επιθέματα)
  • Φάρμακα: αντιφλεγμονώδη, παυσίπονα (απλά και οπιοειδή), φάρμακα κατά του χρόνιου πόνου (Gabapentin, regabalin κ.λπ.). ΟΧΙ ΕΝΕΣΕΙΣ!
  • Φυσικοθεραπεία (η άμεση εφαρμογή φυσικοθεραπείας μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στον έντονο πόνο)

Αποφεύγονται:

  • O παρατεταμένος κλινοστατισμός (ξάπλωμα στο κρεβάτι στην ίδια θέση)
  • Οι ενέσεις
  • Οι υπερβολικά εναλλακτικές θεραπείες (χτύπημα με σφυρί κοκ). Ο βελονισμός, για παράδειγμα, μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμος, αντίθετα όμως, η χειροπρακτική, σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να αποβεί καταστροφική και, σίγουρα, απαιτείται γνώση της παθολογίας της μέσης (μαγνητική τομογραφία). Συνοπτικά, διαφορετικές θεραπείες μπορεί να είναι σχετικά επιτυχείς, η κλασική όμως φυσικοθεραπεία είναι η αποτελεσματικότερη.

Στην χρόνια φάση της ΔΙΣΚΟΠΑΘΕΙΑΣ, επιβάλλεται η συστηματική άσκηση:

  • Αερόβια άσκηση, όπως περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι, ποδήλατο, ελλειπτικό, κάθε μορφής άσκηση που αυξάνει τους καρδιακούς παλμούς, συνήθως για 2 με 3 φορές την εβδομάδα.
  • Η σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης με εκγύμναση της κοιλιάς και της πλάτης είναι επίσης πολύ σημαντική (σχήμα 2). Σήμερα, η πιο αποτελεσματική γυμναστική βρέθηκε να είναι το pilates, όχι μόνο γιατί δυναμώνει τους κοιλιακούς και τους ραχιαίους ισομετρικά, χωρίς δηλαδή να καταπονεί με κίνηση την σπονδυλική στήλη, αλλά και γιατί συνδυάζεται με διατάσεις των κάτω άκρων, που είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην οσφυαλγία.