21 0686 2040
Επιγραμματικά Προεγχειρητικές Ερωτήσεις και Μετεγχειρητικές Οδηγίες
Όριο Ηλικίας
Δεν υπάρχει. Η μεγάλη ηλικία αυξάνει κάπως τον κίνδυνο επιπλοκών από τη χορήγηση γενικής αναισθησίας και την παραμονή στο Νοσοκομείο, αν και δεν αποτελεί η ηλικία αυτή καθαυτή πρόβλημα, όσο τα συνοδά προβλήματα όπως πχ η στεφανιαία νόσος, η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης κλπ.
Ωστόσο, η βιβλιογραφία έχει δείξει ότι οι ασθενείς σε μεγάλες ηλικίες (ογδόντα και άνω_octogenarians) μπορούν να υποβληθούν με την κατάλληλη προετοιμασία ακόμα και σε μεγάλες επεμβάσεις σπονδυλικής στήλης χωρίς να παρουσιάσουν κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα.
Παραμονή εισαγωγής
Μπορείτε να φάτε ότι θέλετε μέχρι το βράδυ αλλά μετά τα μεσάνυχτα θα πίνετε μόνο νερό. Μπορείτε επίσης να πάρετε ένα χάπι για τον ύπνο.
Εισαγωγή
Ο ασθενής έρχεται στο νοσοκομείο την ημέρα του χειρουργείου. Ο προ-εγχειρητικός έλεγχος έχει ήδη γίνει κάποια μέρα την προηγούμενη βδομάδα (ένα πρωί στο νοσοκομείο χωρίς εισαγωγή). Αυτός περιλαμβάνει:
• αιματολογικό έλεγχο και πήξη αίματος
• ακτινογραφία θώρακος
• ηλεκτροκαρδιογράφημα και εξέταση από καρδιολόγο
• εξέταση από τον αναισθησιολόγο
• ομάδα και διασταύρωση αίματος (αν χρειάζεται)
Δωρεά αίματος
Στα περισσότερα μεγάλα χειρουργεία χρησιμοποιείται ανακύκλωση αίματος (cell saver) ούτως ώστε το αίμα που χάνεται κατά το χειρουργείο να σώζεται τουλάχιστον κατά το ήμισυ και να επιστρέφεται καθαρισμένο στον ασθενή. Επίσης χρησιμοποιούνται φάρμακα που μειώνουν την απώλεια του αίματος, ενώ η χαμηλή πίεση και η αραίωση του αίματος βοηθούν στην ελάττωση των απωλειών. Παρόλα αυτά, πιθανόν να χρειαστεί μετάγγιση με 1-2 μονάδες αίματος.
Φάρμακα
Φάρμακα όπως αντιφλεγμονώδη (ασπιρίνη, Salospir, Voltaren, Mesulid) πρέπει να σταματάνε μία βδομάδα πριν το χειρουργείο. Για τον πόνο, μπορεί κανείς να παίρνει Depon και Lonarid.
Τα φάρμακα που λαμβάνονται για άλλους λόγους (υπέρταση, σάκχαρο κτλ), συνήθως μπορούν να ληφθούν με λίγο νερό το πρωί πριν το χειρουργείο, εκτός από τα υπογλυκαιμικά φάρμακα για τα οποία γίνεται μια τροποποίηση της δόσης. Καλό είναι γενικά να υπάρχει μία προσυνενόηση για την λήψη των φαρμάκων με τον κο Παπαδόπουλο ή τον αναισθησιολόγο του.
Κάπνισμα
Το κάπνισμα σταματάει την ανάρρωση των ιστών, διαταράσσει το ανοσοποιητικό σύστημα και αναστέλλει την δημιουργία του νέου οστού κατά την σπονδυλοδεσία, γι΄αυτό πρέπει να σταματάει 2 μήνες πριν το χειρουργείο και 6 μήνες μετά. Το ιδανικό είναι κανείς να το σταματήσει μόνιμα.
Αναισθησία
Τα χειρουργεία αυτά γίνονται με ειδικά εκπαιδευμένους αναισθησιολόγους στην χειρουργική της σπονδυλικής στήλης. Αυτό ελαττώνει τις πιθανότητες επιπλοκών κατά την διάρκεια του χειρουργείου και επιτρέπει την παρακολούθηση του νωτιαίου μυελού. Αν και μικρά χειρουργεία σπονδυλικής στήλης, όπως η δισκεκτομή, είναι δυνατόν να γίνουν με επισκληρίδια αναισθησία (Papadopoulos EC et al; Lumbar microdiscectomy under epidural anesthesia: a comparison study. Spine J; 2006), ο πιο ασφαλής και εύκολος για τον ασθενή τρόπος είναι η γενική αναισθησία.
Χειρουργίο
Ο κύριος Παπαδόπουλος κάνει όλο το χειρουργείο και υπάρχουν άλλοι γιατροί που τον βοηθούν. Η διάρκεια του είναι από μία έως 3-4 ώρες για τα πιο συνηθισμένα χειρουργεία, αν και βαρίες σκολιώσεις ή οστεοτομίες της σπονδυλικής στήλης είναι δυνατόν να διαρκέσουν και 6-10 ώρες.
Διεγχειρητική παρακολούθηση νωτιαίου μυελού
Υπάρχει ειδικά εκπαιδευμένος τεχνολόγος μέσα στην αίθουσα του χειρουργείου του οποίου η μοναδική αποστολή είναι η παρακολούθηση του νωτιαίου μυελού και των νεύρων. Με την βοήθεια την νευρο-παρακολούθησης (neurosurveillance), η πιθανότητα για παράλυση είναι μηδαμινή και η πιθανότητα για κάκωση ενός μεμονωμένου νεύρου είναι εξαιρετικά μικρή.
Χειρουργικό τραύμα
Στην σκολίωση δεν υπάρχουν ράμματα. Η τομή είναι κλεισμένη με πλαστική χειρουργική ούτως ώστε να μην υπάρχουν ουλές. Τα ράμματα που τοποθετούνται για τον λόγο αυτόν είναι αυτό- απορροφήσιμα και δεν υπάρχει λόγος να τα αφαιρέσει κανείς. Από πάνω τοποθετούνται Sterile-Strips, δηλαδή κομμάτια σαν λευκοπλάστ τα οποία αφαιρούνται μετά από 15-20 μέρες.
Σε άλλες επεμβάσεις η προτίμηση του κου Παπαδόπουλου είναι τα κλασσικά ράμματα, λόγω της μικρότερης πιθανότητας για διάσπαση τραύματος.
Μετεγχειρητικά, το χειρουργικό τραύμα πρέπει να είναι στεγνό και να μην βγάζει υγρό. Αν βγάζει υγρό πρέπει να ειδοποιηθεί ο γιατρός.
Μετεγχειρητικές επιπλοκές
Αυτές χωρίζονται στις άμεσα μετεγχειρητικές και στις απώτερες. Η πιο συνηθισμένη μετεγχειρητική επιπλοκή είναι η λοίμωξη του τραύματος, η οποία είναι αντιμετωπίσιμη. Η πιθανότητα όμως να συμβεί κάτι εξαιρετικά σοβαρό όπως η παράλυση, είναι μηδενική.
Για την αποφυγή προβλημάτων από το αναπνευστικό, φλεβικό, ουροποιητικό ή άλλο σύστημα του οργανισμού, λαμβάνονται πάντα προφυλάξεις. Για την ενίσχυση του αναπνευστικού και την αποφυγή των αναπνευστικών προβλημάτων που είναι το επόμενο πιο συνηθισμένο πρόβλημα, δίνονται αναπνευστικές ασκήσεις και αντιβίωση. Για την αποφυγή θρομβοφλεβίτιδος, τοποθετούνται ειδικές συσκευές στα πόδια κατά τη διάρκεια του χειρουργείου και συχνά χορηγείται αντιπηκτική αγωγή μετεγχειρητικά.
Στις απώτερες επιπλοκές ανήκει η εκφύλιση του παρακείμενου επίπεδου ή σε περίπτωση σπονδυλοδεσίας η αποτυχία της σπονδυλοδεσίας (<5% και σπάνια είναι συμπτωματική)
Επισκέπτες ασθενών
Συνήθως κάποιος από τους συγγενείς του ασθενή παραμένει μαζί του για όσο διάστημα θέλει κατά την μετεγχειρητική περίοδο. Οι ασθενείς χρειάζονται ξεκούραση και καλό είναι να μην δέχονται πολλές επισκέψεις μετεγχειρητικά.
Περπάτημα
Ο ασθενής αρχίζει να περπατάει την ίδια ή και την επόμενη. Το περπάτημα είναι και η βασική μετεγχειρητική φυσικοθεραπεία.
Πόνος
Παυσίπονα δίνονται για όσο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητα και καλό είναι ο ασθενής να μην πονάει καθόλου, χωρίς όμως να χρησιμοποιούνται αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Η διάρκεια που χρειάζονται παυσίπονα σε σημαντικές δόσεις είναι 1 βδομάδα, αν και το όλο διάστημα μπορεί να πλησιάσει ακόμα και τον ένα μήνα (ο κάθε ασθενής έχει διαφορετική αντίληψη του πόνου και άρα ανάγκες για φάρμακα).
Συνολική παραμονή-έξοδος
Όταν ο ασθενής γίνει πλήρως περιπατητικός μπορεί να φύγει από το νοσοκομείο. Αυτό συμβαίνει μεταξύ 2ης και 6ης μετεγχειρητικής μέρας και συνήθως εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον πόνο του τραύματος του ασθενούς (ο πόνος στα πόδια υποχωρεί άμεσα με το χειρουργείο) και από την «εξάντληση» του ασθενούς. Η εξάντληση διαρκεί μερικές μέρες και έχει να κάνει με την ορμονική «θύελλα» που προκαλεί μία επέμβαση (ορμόνες stress όπως αδρεναλίνη, κορτιζόλη κτλ).
Ο ασθενής πρέπει κατά την έξοδο να έχει εκπαιδευτεί να σηκώνεται μόνος του από το κρεβάτι και να ανεβαίνει-κατεβαίνει μερικά σκαλιά.
Πριν μπει στο σπιτι
Οι περισσότεροι ασθενείς γυρνάνε στο σπίτι με αυτοκίνητο της οικογενείας. Μπορούν να κάτσουν μπροστά, στην θέση του συνοδηγού χρησιμοποιώντας την ζώνη ασφαλείας. Η διαδρομή καλό είναι να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη.
Φαγητό
Η δίαιτα πρέπει να είναι κανονική και να περιέχει υψηλή πρωτεΐνη (ψάρι, κοτόπουλο, κρέας, γάλα, αυγά) για να βοηθηθεί η ανάρρωση. Αν και μετεγχειρητικά οι περισσότεροι ασθενείς έχουν μειωμένη όρεξη, οι θερμιδικές ανάγκες είναι μεγαλύτερες και η ορθή διατροφή ενθαρρύνεται.
Τουαλέτα
Η χρήση κανονικής τουαλέτας είναι εφικτή. Σπανίως χρειάζεται ανύψωση της λεκάνης.
Ντούς
Ντους μπορεί κανείς να κάνει αμέσως μετά το χειρουργείο, αρκεί να μην βραχεί το τραύμα και γι΄ αυτό υπάρχουν αδιάβροχες γάζες στα φαρμακεία. Από την 7η μέρα και μετά, δεν πειράζει να βραχεί το τραύμα, αρκεί να μην το τρίψει κανείς με σαπούνι. Μετά την δεύτερη βδομάδα, αν υπάρχουν Sterile-Strips στο τραύμα, μπορεί να παρατηρήσει κανείς ότι αρχίζουν να ξεκολλάνε και σιγά-σιγά αφαιρούνται.
Περπάτημα
Ο ασθενής επιτρέπεται να περπατάει όσο θέλει. Δεν υπάρχουν περιορισμοί.
Κάθισμα
Ο ασθενής μπορεί να κάτσει όσο θέλει (και ο μικρός ασθενής μπορεί να κάνει και τα μαθήματά του). Δεν υπάρχουν περιορισμοί άλλοι από την κούραση του ασθενούς.
Σκύψιμο
Γενικά απαγορεύεται το σκύψιμο και γενικά καλό είναι να αποφεύγεται να κοιμάται κανένας μπρούμυτα.
Σκάλες
Οδήγημα
Το οδήγημα πρέπει να αποφεύγεται μέχρι να αφαιρεθούν τα ράμματα για πολλούς λόγους. Πρώτον μπορεί να πονέσει ο ασθενής και να χάσει τον έλεγχο του αυτοκινήτου. Δεύτερον το τραύμα της μέσης (όχι τόσο του αυχένα) τρίβεται και ερεθίζεται στην καρέκλα του οδηγού. Τρίτον, τα περισσότερα αυτοκίνητα είναι σχετικά χαμηλά και άρα η είσοδος και η έξοδος είναι δύσκολη.
Επανεξέταση
Συνήθως το τραύμα επανεξετάζεται στις 15 μέρες καθώς και στον 1,5 μήνα. Από κει και μετά σε τακτά χρονικά ίσα διαστήματα γίνεται επανέλεγχος μέχρι την πάροδο ενός χρόνου.
Κηδεμόνας
Οι περισσότεροι ασθενείς δεν χρειάζονται κηδεμόνα. Ο λόγος που συνήθως δίδεται ο κηδεμόνας (ζώνη) είναι για να θυμίζει στον χειρουργημένο να μην σκύβει, να μην στρίβει και να μην σηκώνει βάρη για όσο αυτό κρίνεται απαραίτητο βάσει του είδους του χειρουργείου που έχει κάνει.
Φυσικοθεραπεία
Σπάνια χρειάζεται φυσικοθεραπεία μετεγχειρητικώς. Το περπάτημα είναι η
φυσικοθεραπεία.
Εργασία
Η επιστροφή στην εργασία ή το σχολείο καθορίζονται μετά την πρώτη επανεξέταση. Η επιστροφή εξαρτάται από τη βαρύτητα της εργασίας και από το αν είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή όχι ο ασθενής. Συνήθως οι ασθενείς απουσιάζουν για μία βδομάδα μετά από δισκεκτομή και ένα μήνα μετά από μία επέμβαση σπονδυλοδεσίας εκτός και αν πρόκειται για χειρωνακτική εργασία όπου ίσως χρειαστούν και 3 μήνες.
Σπορ
Θα μπορείτε να περπατάτε ελεύθερα από την πρώτη ημέρα του χειρουργείου. Μία μέρα μετά την αφαίρεση των ραμμάτων, μπορείτε να κάνετε συστηματική βάδιση. Σε μικροδισκεκτομή, τρέξιμο επιτρέπεται μετά από 6 βδομάδες ενώ σπορ επαφής (μπάσκετ) επιτρέπονται μετά από 3 μήνες. Σε σπονδυλοδεσία, τα ως άνω διαστήματα διπλασιάζονται, αλλά γενικά πάντα πρέπει να αποφασίζονται από τον χειρουργό.
Επικοινωνία με τον ιατρό
1. Αν υπάρξει πρόβλημα στο τραύμα (τρέχει υγρό, πρηστεί ή κοκκινίσει)
2. Αν εμφανιστεί αδυναμία στα πόδια
3. Για πυρετό πάνω από 38
4. Για αιφνίδιο πόνο ή πρήξιμο στη κνήμη που σημαίνει ότι υπάρχει πιθανότητα φλεβικής θρόμβωσης.
Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης
- Ο Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης/ Σκολίωσης Δρ. Ηλίας Χαρ. Παπαδόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Αποφοίτησε με Άριστα από την Ιατρική Σχολή Αθηνών το 1994 και στη συνέχεια ειδικεύτηκε στην ορθοπαιδική, στην Α’ Ορθοπαιδική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών.